[دوستان لطفا پس از مطالعه مطلب زیر به همان اندازه که از اساتید و نظام آموزشی توقع شون بالا میره از خودشون هم بالا بره و الا طبقه‌بندی ما در جهان در دسته عقب‌مانده ها باقی می‌مونه چون کسی جز شما استاد و نظام آموزشی آینده نیست.]

هر ساله رتبه بندی ای از بهترین دانشگاه ها و دانشکده های دنیا انجام می شود که اغلب معیارهای رتبه بندی های مختلف، شبیه یکدیگرند. جدای از جالب و دانستنی بودن این رتبه بندی ها، افراد با رویکردهای متفاوت به دنبال آن هستند. اما یکی از کابردی ترین نتایج این رتبه بندی ها، مقایسه ی دانشگاه ها و دانشکده ها با یکدیگر است. کسی منکر نیست که از خلال این مقایسه ها چه دستاوردهای مفیدی حاصل می شود. اولین آن، مقایسه ی جایگاه فعلی فرد با بهترین هاست، یا استفاده از روش های ابتکاری و تجارب بشری که بتواند نقاط ضعف و قوت را روشن کرده و باعث پیشرفت شود. در این نوشته، پنج دانشکده ی اول حقوق آمریکا- مدرسه ی حقوق ییل، هاروارد، استنفورد، کلمبیا و شیکاگو-  را در مورد اساتید، سیستم ارزیابی و پذیرش دانشجو مقایسه کرده و شما را مهمان خواندنی ترین مطالب در مورد این پنج دانشگاه می کنیم.

1- اساتید و سیستم آموزش

در این مورد، طبق انتظاری که می شود داشت، پنج دانشکده ی اول آمریکا، همه مدعی آن هستند که بهترین اساتید را در اختیار دارند، اما امتیازی  که هر دانشکده ای سعی دارد خود را در آن بهتر نشان دهد، در دسترس بودن اساتید و رابطه ی آنها با دانشجویان است و بعد از آن امتیازهای دیگری را نیز نقل می کنند که اساتید دانشکده یا سیستم آموزشی را منحصر به فرد می کند.

 مثلا یکی از اصلی ترین نقاط ضعفی که برای دانشگاه هاروارد می شناسند، در دسترس نبودن اساتید آن است. اما دانشکده حقوق خواسته است با سیستم آموزشی که ایجاد کرده، از همان ابتدا این مشکل را برطرف کند. از سال اول، اساتید دانشجویان را به عنوان دستیار پژوهشی خود انتخاب می کنند.

نکته ی خواندنی دیگر در مورد سیستم آموزش دانشکده ی حقوق هاروارد این است که روش تدریس، روش سقراطی است. در این روش استاد مرتبا از یک دانشجو سوال می پرسد و سعی می کند روند سوال ها را طوری پیش ببرد که دانشجو خودش به پاسخ صحیح و نتیجه ی نهایی برسد. اساتید مزیت این کار را در این می بینند که دانشجو با مسائل به طور مستقیم درگیر شده و پاسخ مسئله را خودش و با فکر خودش به دست می آورد. البته این روش گاهی برای اساتید مهربان و سهل گیر هم سخت است، اینکه دانشجو مرتب در معرض سوال قرار بگیرد و حالت معذب و آماده نبودنش ممکن فضا را کمی سنگین کند. به هرحال اساتید نباید با او به تندی برخورد کنند یا نشان دهند که از دانشجو ناامید شده اند، اگر درک کنند که دانشجویی در پاسخ دادن کند است و یا آمادگی ندارد، سوالات از دیگری پرسیده می شود.

یکی دیگر از موارد کم نظیر در این دانشکده این است که محتویات درس اساتید ممکن است با یکدیگر کاملا متفاوت باشد، چرا که در این مورد خود اساتید تصمیم گیرنده اند. هر دانشجو با توجه به نیاز ها و اهدافی که دارد، استادی را انتخاب می کند که در کلاس او به این نیازها پاسخ داده شود. البته دانشجویانی که از این مزیت بهره مندند، تصور می کنید که برای انتخاب اساتید باید زحمت و تلاش مضاعفی داشته باشد. البته سال اول از این حالت مستثنی است.

بعد از این از اساتید استنفورد می گوییم که هر از چند گاهی دانشجویان نهار خود را در منزل آنان صرف می کنند! در سایت  Princeton Review’s Best که رنکینگ خود را طبق پرسشنامه هایی که دانشجویان پر می کنند انجام می دهد، از نظر دسترسی و رابطه دانشجو با اساتید، استنفورد رتبه ی پنجم را دارد و در رده بندی “جالب ترین  اساتید” رتبه ی اول! یکی از دانشجویان می گوید:” من با کسی که باعث توفق اعدام در لینوا است درس حقوق جزا دارم، و با او فقط با 27 نفر دیگر در یک کلاس هستم.!”[5]

موردی هم که دانشکده ی ییل در مورد نحوه ی کلاس داری خود ذکر می کند این است که در این دانشکده، کاملا رایج ا ست که دانشجویان تمام یادداشت های کلاس خود را از طریق شبکه کامپیوتری و سایتی که مخصوص آن است، با یکدیگر رد و بدل کنند و با یکدیگر درس بخوانند.

این روش من را به یاد مباحثه هایی می اندازد که از سال ها پیش در ایران رایج بوده است. با این روش دانشجو مطمئن می شود که هیچ نکته ای را از کلاس از دست نداده، ضمن اینکه برداشت و فهم دیگران از مطالب مشابه را دریافت می کند. اگر کمی تامل کنیم قطعا این روش فواید بسیار زیادی دارد که به وقت گیر بودنش و… می ارزد.

به طور حتم برای چنین روابط خاص دانشجو و استادی و شکل کلاس داری، باید سیستم ارزیابی هماهنگ با آن هم وجود داشته باشد. سیستم آموزش، اساتید، کلاس ها، تبادل اطلاعات دانشجویان با یکدیگر و… باید در یک هارمونی کامل قرار گرفته تا تصویر زیبایی را به نمایش بگذارند.

3-  سیستم ارزیابی(نمره دهی)

برخی دانشکده های برتر مثل ییل و هاروارد، سیستم نمره دهی خود را از کمی به کیفی تغییر داده اند. این طور که دانشجویان برای برگه های امتحان pass/fail خواهند گرفت و برای فعالیت های کلاسی در طول ترم honors/pass/low pass/fail

برخی منتقدان از دانشگاه ییل – باسابقه ترین دانشکده در سیستم کیفی ارزیابی – که آن را بعد از اعتراض دانشجویان دهه ی شصت اتخاذ کرده- می گویند که این روش باعث غیر عادلانه شدن و رقابت ناصحیح دانشجویان می شود. از آنجا که ارزیابی دقیق نیست، دانشجویان سعی می کنند نور چشمی استاد باشند تا پروژه های بهتر،  توصیه نامه های بهتر، همکاری و تحقیقات برتر و… را نصیب خود کنند. خب… پاسخ دانشکده ی ییل را هم بخوانید: “با وجود دانشجوهای کاملا متفاوت با علایق و سلیقه های کاملا متمایز، تعداد کم دانشجویان و تنوع مشاغل و پست هایی که می توانند کسب کنند، آنان (دانشجویان) به این انتقاد شما خواهند خندید. جامعه ی دانشجویی دانشکده ی ییل یک جامعه ی بی نظیر است که بهترین ها را در پیش رو دارد.” [6] این پاسخ برگرفته از تجارب و یادداشت های خود دانشجویان است.

دانشگاه استنفورد هم می گوید با وجود چنین سیستمی فضای دوستی و همکاری در کلاس بیشتر شده و نگاه داشتن دوستی ها در یک کلاس کوچک برای دانشجویان، پر اهمیت تر از کنارزدن دیگران برای کسب نمره است. [7]

ملاحظه می نمایید که موفقیت یک دانشگاه از انتخاب دانشجویان شروع می شود و هر تصمیم و سیاست دانشکده در این راه موثر خواهد بود. بعد از مطالعه ی این مقاله، کلیاتی از بهترین های ایالات متحده آمریکا به دست آمد، شایسته است با دقت و ورود در جزئیات، مقایسه ومطالعه، بهترین روش را برای دانشکده های کشور عزیزمان برگزینیم و در این راه از تجارب بشری بهره مند شویم.

2- پذیرش دانشجو:

اگر برایتان جالب است از سخت ترین ها بدانید… همین جا، مدرسه ی حقوق دانشگاه ییل (The thoughest to get in). از زمانی که سایت US News شروع به رده بندی برترین دانشکده های حقوق آمریکا کرده، دانشکده ی کوچک حقوق ییل همیشه رتبه ی اول را داشته است. بیراه نیست که دانشجویان زیادی برای ورود به دانشگاه ییل رقابت می کنند، حدود سالانه بیشتر از 3300 نفر. همه ی این افراد پروسه ی کاملا متمایزپذیرش دانشجو را طی کرده و فقط 200 نفر اجازه ی ورود به آن را پیدا می کنند. کسانی که گمان می شود از بهترین هایند و ذهن های شگفت انگیزی دارند!!!

مثل هر دانشگاهی فرآیند درخواست، با پر کردن  فرم آن شروع می شود. اگر روزی قصد داشتید برای این دانشکده درخواست ارسال کنید، منتظر دو سوال که به تازگی در ابتدای فرم درخواست اضافه شده است، باشید. سوال اول:” آیا برای شرکت در آزمون LSAT *، در کلاس های آمادگی شرکت کرده اید؟” سوال دوم: ” آیا برای پرکردن فرم از کسی کمک گرفته اید؟” از خلال پاسخهای درخواست کنندگان، مسوولین دانشگاه می خواهند خاطر جمع باشند که عادلانه ترین ارزیابی را داشته و با استعدادترین و مستعد ترین افراد را برگزینند.

برای ارسال درخواستتان تا نیمه ی فوریه وقت دارید، البته عجله ای در کار نیست، گمان نکنید که – مثل دانشگاه هاروارد- اگر زودتر درخواستتان را ارسال کنید ، شانس بیشتری برای قبولی شما هست، دانشکده صبر خواهد کرد تا بعد از دریافت همه ی درخواست ها، آنها را تا اواخر آپریل بررسی کند.پس باید صبور هم باشید، زیرا که برای پاسخ، نسبت به زمان پاسخ گویی سایر دانشکده ها، اواخر آپریل بسیار دیر است، باز هم برخلاف هارواد که به سرعت در بررسی پذیرشها افتخار می کند.

در مرحله ی اول بررسی، “آشا رانگاپا“، مسوول بخش پذیرش، تمامی درخواست ها را بررسی کرده و 20%، یعنی حدود 700 درخواست را برای مرحله ی بعد می فرستد. “آشا” برای عبور از این مرحله توصیه هایی دارد: “چند قانون ساده وجود دارد که با رعایت آنها می توانید شانس خود را به شدت افزایش دهید. یکی از این قوانین این است که دو توصیه نامه  از اساتید دانشکده تان که به شما تدریس کرده اند، به درخواستتان ضمیمه کنید. اجازه بدهید یک طور دیگر بگویم: اگر شما یک توصیه نامه  ضمیمه کنید یا اصلا نامه ای ضمیمه نکنید، شانس شما برای ورود به مدرسه ی حقوق ییل، شدیدا کاهش پیدا می کند. یا اجازه بدهید این را حتی مختصرتر هم بگویم: توصیه نامه های شما، درخواست پذیرشتان را یا می سازد، یا از بین می برد.” [1]

جالب است بدانید که “آشا” در بلاگ دانشکده می گوید که قبل از نگاه به فرم پذیرش، این نامه ها را مطالعه می کند، اگر آنها را در خورتوجه دید، مابقی مدارک ارسال شده را بررسی می کند. در بلاگ دانشکده نمونه هایی از جملات تاثیر گذار اساتید آمده که اگر شما هم آنها را بخوانید حق می دهید که برای انتخاب دانشجویان مستعد، چیزی بهتر از این توصیه ها نیست. چند نمونه:

-  “درخواست دهنده” بهترین دانشجوی دوره ی لیسانسی است که در طول 37 سال تدریسم داشته ام.

- دانشجوی الف و ب هر دو دانشجوهای کم نظیری هستند که زمانی شاگرد من بوده و اکنون در دانشگاه ییل درس می خوانند، اما اگر هردوی آنها را روی هم بگذاری “درخواست دهنده” بهتر از هردوی آنان خواهد بود.

- اگر بخواهم بگویم، من همیشه کناری می نشستم و می گذاشتم “درخواست دهنده” تدریس کند، او کارش از من بهتر بود. [2]

این گفته ی مسوولین پذیرش دانشکده به نظر منصفانه می آید: “اگرچه نمرات GPA  و LSAT مهم اند، اما دانشکده خودش را به اعداد و ارقام محدود نخواهد کرد. گاهی با خواندن نامه ای از استاد قبلی دانشجو، ممکن است  بررسی کنندگان با دریافت خصوصیات فکری، استعداد و پتانسیل فرد، تصمیم گیری کنند. این طور است که شما می بینید دانشجویی با نمره ی LSAT بالاتر، از سد داورها عبور نمی کند اما دانشجویی با نمرات پایین تر، ولی با استعداد و پتانسیل بالاتر، چرا.” [3]

بعد از این مرحله، درخواست ها برای اساتید ارسال می شود. مدارک هر دانشجو را سه استاد بررسی می کند، هیچ کدام از اساتید نمی دانند کدامیک از اساتید دیگر در حال بررسی مدارک همان دانشجو است؛ همه ی نظرات کاملا محرمانه است. هر استاد بر اساس معیار های گفته شده، اما از دیدگاه خود به دانشجو نمره ای می دهد. ترکیبی از توصیه نامه ها، نمره ها، سوابق، فعالیت ها و… این نمره را تشکلیل می دهند. در نهایت سه نمره دانشجو با هم جمع شده و کسانی که بالاترین نمره ها را کسب کرده اند، جزو 200 دانشجوی دانشکده ی حقوق ییل خواهند شد.

“آشا رانگاپا” می گوید دروغ گفتن در درخواست ها یکی از احمقانه ترن راه هاست که او را به شدت عصبانی می کند، دانشکده منابع زیادی برای بررسی سابقه ی دانشجو دارد که حقیقت را در نهایت نشان می دهد.

احتمالا علاقه مند باشید اسم برخی از فارغ التحصیلان دانشکده حقوق ییل که شناخته شده ترند را بدانید: هیلاری کلینتون، بیل کلینتون، و قضات دادگاه عالی: کلارنس توماس، ساموئل آلیتو و سونیا سوتومایور.

اکنون می خواهیم مقایسه ای داشته باشیم با دانشگاه هاروارد که خود را یک “شهر بزرگ” و “کارخانه”  می نامد.خیلی شفاف، دانشگاه هاروارد یکی از جاذبه هایش را، وسعت خود می داند. “النا کاگان” ، رئیس دانشکده ی حقوق (در سال 2009) می گوید: “هاروارد یک شهر بزرگ است که هر روز کسی هست که او را به تازگی ملاقات کنی و هر روز چیز جدیدی پیدا می شود که ببینی. اینجا جایی است که دانشجویان با یکیدیگر همکاری می کنند. اینجا جایی است که دانشجویان خود را برای هر شغل قابل تصوری می توانند آماده کنند، چه داخل مرزها و چه خارج از آن.اینجا محل انرژی زیاد، شگفتی دائم و تجربه ی برزگ است.” [4]

برخلاف ییل دانشگاه هاروارد تاکید بسیار زیادی  بر نمره ها دارد خصوصا نمره ی LSAT ، تا جایی که پاسخ درخواست ها را می توان تا حد زیادی پیش بینی کرد.

        اگر میخواهید درخواستی برای این دانشکده  ارسال کنید، دست بجنبانید. ارسال زودتر مدارک شانس پذیرفته شدن شما را زیاد می کند، دانشگاه هاروارد بین پنج دانشکده ی برتر، به سرعت در بررسی و پاسخ گویی معروف است. از بین درخواست ها 1000 نفر انتخاب شده که با تک تک آنها یک مصاحبه ی تلفنی انجام میشود، این مصاحبه نمک نمره گرا بودن دانشکده را کمی کمتر کرده است. بعد از مصاحبه 800نفر انتخاب می شوند تا در کلاس ها حاضر شوند. اینجاست که می گویند “کارخانه ی هاروارد”.

بعد از این نوبت به دانشگاهی استنفورد ، کلمبیا و شیکاگو می رسد که به ترتیب رده های سوم تا پنجم را دارند. تاکید بیشتر این سه دانشکده هم بر نمره ی LSAT است. توصیه ی استنفورد این است که توصیه نامه به درخواست ضمیمه شده باشد و در نامه ی معرفی که توسط خود دانشجو نوشته می شود، موضوعی با منافع جمعی انتخاب شود. توصیه ی دانشکده ی کلمبیا برای این مورد اخیر، موضوعی خارج از موضوعات حقوقی و آکادمیک است، موضوعی که تجربه ی فرد در آن دخیل باشد. در سال 2010 ، 8500 نفر برای دانشکده ی حقوق شیکاگو درخواست داده اند که 1200 نفر از بین آنها پذیرفته شده است.

در مجموع برای همه ی این دانشکده ها،نمرات LSAT و GPA نقش بسیار مهمی را بازی می کند. گرچه دانشکده حقوق ییل، معیارهای جدی دیگری دارد، اما به هرحال مجموع این معیارهاست که یک دانشجوی مستعد را برای پذیرفته شدن شایسته می کند.

 نویسنده: زهراسادات شیخ الاسلام (پایگاه اطلاع‌رسانی تبصره)