مقدمه
باید به این مطلب اشاره کرد که مالکیت ادبی و هنری شاخه ای از حقوق مالکیت فکری است که از آثار و خلاقیتهای ادبی و هنری نظیر رمانها، اشعار، آثار موسیقایی، کتابها، نرم افزارهای رایانه ای حمایت می کند کنوانسیونهای مرتبط، راجع به حمایت از آثار ادبی و هنری را می توان در کنوانسیون برن مصوب 1886 که چندین بار تجدید نظر شده است که برای آخرین بار در سال 1971 مورد بازبینی واقع شد. و هم چنین موافقتنامه راجع به جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری در عرصه بین المللی (Trips) مصوب 1994 به نکاتی از این حقوق اشاره نموده است که به نوبة خودقابل اهمیت است.
کنوانسیون دیگری که مرتبط با حقوق پدید آورندگان آثار صوتی و تصویری و اجرا کنندگان اجراهای هنرمندان و سازمانهای پخش صدا و تصویر است معروف به کنوانسیون رم می باشد که در سال 1961. به تصویب رسیده است. به هر حال آنچه که مربوط به حمایت از آثار ادبی و هنری (copy right) در اینترنت می گردد، در مقررات بین المللی نظیر کنوانسیون برن و موافقتنامه Trips قابل ملاحظه است.
طبق مقررات موافقتنامه Trips در بند 1 ماده 9 کشورهای عضو باید مواد 1 الی 21 کنوانسیون برن را در قوانین داخلی خودشان در نظر بگیرند. از طرف دیگر طبق ماده 10 موافقتنامه Trips مقرر گردیده است که کشورهای عضو در راستای حمایت از نرم افزارهای رایانه ای مبنا و اصل را براساس قوانین مربوط به حقوق مالکیت ادبی و هنری پایه ریزی نمایند مگر اینکه نرم افزار ماهیتاً جنبة فنی و اصطلاحاً کاربرد صنعتی داشته باشد که در این صورت بهتر است که در قالب قوانین مربوط با حقوق مالکیت صنعتی حمایت شوند.
در این بررسی از چند دیدگاه حمایت از آثار ادبی و هنری راجع به مقولة اینترت را مورد لحاظ قرار گرفته است. از این حیث که اولاً: مقررات و کنوانسیونهای بین المللی در قالب کنوانسیون برن موضوع حمایت از آثار منتشر شده در اینترنت را مورد توجه قرارداده اند و ثانیاً: از این حیث که حمایت در چارچوب قوانین مالکیت ادبی و هنری در مفهوم کلی آثار منتشر شده در اینترنت، در انطباق با چارچوب مقررات کنوانسیون که به مانند سایر آثار ادبی و هنری حقوق مادی و هنری را برای پدید آورنده، بررسی می گردد.
اینکه بعنوان مثال حمایت از آثار منتشر شده در اینترنت از چه زمانی شروع می شود و چگونه می توان حمایت قانونی را درخواست نمود.
خواهیم دید که پدیده آورنده ای که اثرش را در اینترنت منتشر کرده می تواند از حیث بار اثبات ادعایش مبنی بر این که وی پدید آورنده می باشد به طرق مختلف اقدام کند. مثلاً قبل از اینکه اثرش را در اینترنت در دسترس عموم قرار دهد بهتراست که نمونه ای از اثرش را برای خودش در بخش سخت افزار کامپیوتر شخصی اش ذخیره کند و یک نسخه از آن را بصورت ذخیره اطلاعات در لوح فشرده، حفظ نماید و سپس از طریق یک پست معتبر آن را به آدرس خودش پست کند تا تاریخ و علامت اداره پست روی بسته حاوی لوح فشرده نشان از لحظه شروع حمایت قانون از اثر نماید.
البته، این بدان معنی نیست که قبل از آن تاریخ، پدپد آورنده شناخته نمی شود. بلکه، از حیث برخورداری دلیل اثبات ادعایش می تواند موجد حق باشد. نکته دیگر این است که باید ذیل اثرش را با علامت سبمل) © ( امضاء کند و نشان بدهد که اثر منحصر به خود اوست و نسخه برداری و کپی شده نیست.
معمولاً در اینترنت آثار وقتی نوشته می شوند با امضاء پدید آورنده در ذیل اثر نشان داده می شوند. به عنوان مثال copy right @ 2003 john smith این تاریخ قید شده در روی امضاء اثر، نشان از لحظة پدید آمدن اثر توسط پدید آورنده دارد و اگر دو تاریخ قید شده باشد تاریخ اول نشانگر لحظه ایجاد اثر است و تاریخ بعدی نشان دهندة تاریخ اصلاح اثر است.
از نظر ماهوی پدید آورندة اثر ادبی و هنری در اینترنت همان حقی را دارد که یک نویسنده رومان اثرش را در کتاب به چاپ می رساند و از نظر مقررات کنوانسیون برن نحوه و شیوة بیان اثر ملاک نیست و مولف یا پدیدآورنده می تواند از طرق مختلف نظیر کتاب یا از طریق سیستم های ارتباط جمعی مثل رادیو یا اینترنت باشد.
خواهیم گفت که بسیاری تصور می کنند چون اثری در اینترنت در دسترس قرار داده شد است، به دلیل راحتی دسترسی به آن اطلاعات، می توان، اثر را نسخه برداری و تکثیر کرد و آن را بنام خود چاپ و منتشر کرد. در حالیکه، این تصور غلط است چون این تعبیر مثل جاده ای اختصاصی متصل به خانة شما می ماند که از خیابان به راحتی قابل دسترس است، اما آیا شخص دیگری می تواند بدون اجازه شما وارد حتی حریم شخصی محوطه منتهی به منزل شما شود؟!
فقط وقتی می توان اثر را حق عمومی تلقی کنیم که در ذیل اثر نوشته شده باشد که از حقوق مالکیت ادبی و هنری اثر اعراض شده است یا مدت حمایت قانونی از اثر سپری شده است یا اثر عمومی و رایگان است. البته در این حالت اثر را در هنگام استفاده باید واجد حق معنوی پدید آورنده دانست. یعنی وی مجاز است که شما را مواخذه کند که چرا اثر وی را بنام خودتان چاپ کرده اید. بنابر این باید مآخذ اثر را حتماً در کارتان ذکر کنید و الا مرتکب نقض آشکار به حقوق پدیدآورنده شده اید.
مدت حمایت از اثر طبق مقررات کنوانسیون برن 50 سال از تاریخ خلق اثر است و پس از تاریخ ایجاد اثر پدید آورنده دارای حق مادی و معنوی است. اگر شما مرتکب استفاده غیر مجاز از اثر شخصی شده اید که در اینترنت اثرش را منتشر کرده است، شما نمی توانید ادعای جهل به قانون را مطرح کنید و بگوئید که تصورمی رفت اثر به دلیل انتشار و در دسترس بودن در اینترنت رایگان بوده است.
متاسفانه، کشور ما ایران به هیچ یک از کنوانسیونهایی که در ابتدا گفتیم ملحق نگردیده است و شرط برخورداری از امتیازات مندرج در کنوانسیون برن و موافقتنامه Trips، الحاق ایران به آنهاست و به موجب مقررات قانون حمایت از مالکیت ادبی و هنری مصوب 1348 و قانون حمایت از نرم افزارهای رایانه مصوب 1379 که خود این قانون نیز به قانون 1348 ارجاع نموده است نمی توان به نحو شایسته حمایت موثر نمود.
اگر کشور ما عضو کنوانسیون برن باشد و پدید آورندة اثر برای برخورداری حمایت قانونی از اثرش اقدامات پیش گیرانه از تجاوز را انجام داده باشد از مزایای اصل رفتار ملی برخوردار خواهد بود.
مبحث اول: حمایت از دیدگاه منطبق با کنوانسیون برن 1971
الف- حمایت از مالکیت ادبی و هنری در اینترنت چیست ؟
در این قسمت تعاریف مرتبط با کپی رایت تحت پوشش قرار می گیرد و براساس مفاد اتحادیه کنوانسیون برن، برای حمایت از مالکیت ادبی و هنری، کنواسیون برن مصوب 1886 به عنوان منبع اصلی مآخذ استنادی نوشته شده است و آنچه که در اینجا مورد اشاره قرار می گیرد بر گرفته از قواعد مشترک حمایت بین المللی است و اختصاص به قوانین کشورها ندارد و به قوانین کشوری خاص ارجاع نمی دهد.
بنابراین، این مطالب را با قوانین خاص کشورتان که می تواند اختلافاتی را نشان دهد، مورد مقایسه قرار دهید. به هر حال، قوانین کپی رایت در هر کشوری از کشور دیگر متفاوت است، اما به عنوان یک قاعده باید گفت که این قوانین ( قوانین ملی) نباید با کنوانسیون برن معارض باشد یا قوانین حمایت از آثار ادبی و هنری کشورتان نباید کمتر از آنچه که در کنوانسیون برن مقرر شده است، مقرر دارند.
ب- مالکیت ادبی و هنری (کپی رایت ) چیست ؟
مالکیت ادبی و هنری ( کپی رایت) از آثار منتشر شده و منتشر نشده ای که ادبی، علمی و هنری می باشند حمایت می کند، هرچند که شکل بیان آن، تهیه شده مثل آثار ضبط شده در یک شکل مادی ملموس باشد یا هر چیز دیگری باشد، چندان تفاوت نمی کند. این به آن معنی است که اگر شما بتوانید آن اثر را رویت نمائید، یا بشنوید و یا آن را لمسش کنید، به هر حال آن اثر می تواند تحت حمایت واقع شود.
در واقع اگر آن اثر یک مقاله است، اگر آن یک بازی است، اگر آن یک حرکت رقص اصیل است، اگر آن یک عکس است، یا بصورت html کدینگ یا یک برنامه گرافیکی رایانه ای است که می تواند روی کاغذ ارائه شود، یا قابلیت ثبت روی نوار را دارد یا در قسمت سخت افزار رایانه ذخیره شود، آن اثر می تواند مشمول حمایت قرار گیرد.
قوانین حمایت از مالکیت ادبی و هنری به خالق اثر یک حق انحصاری برای استفاده مادی و اقتصادی از اثر در زمینه های نظیر تکثیر مجدد، تهیه از آثار ذخیره شده، توزیع، اجرا و عرضه اثر برای عموم را می دهند.
منظور از حق انحصاری این است که تنها خالق اثر است که می تواند تصمیم بگیرد در مورد چنین اثری که چه کاری بکند و نه هر کس دیگری که ممکن است به اثر دسترسی دارد. همچنین می تواند تصمیم بگیرد که آن را منتشر ننماید.
پ- حمایت از مالکیت ادبی و هنری از چه زمانی شروع می شود و برای حمایت از اثر چه الزاماتی لازم است؟
حمایت از آثار ادبی و هنری وقتی شروع می شود که هر یک از آثار گفته شده بالا واقعاً ایجاد شده باشند و در شکل ملموس و ضبط شده ای در آمده باشند.
برای مثال، تصور کنید که برادر من یک موسیقیدان است و او در ایالات متحده آمریکا زندگی می کند. وقتی که او سرودهای جدید یک موسیقی را می نویسد، آنها را روی کاغذ چاپ می کند، و اسمش را در زیر اثرش با نمایش دادن علامت سمبل( © ) کپی رایت ذکر می نماید تا به منزلة امضاء اثر تلقی گردد؛ بلافاصله آن را در یک پاکتی قرار می دهد و برای خودش آن را پست می کند، بدون اینکه بستة حاوی اثر را باز کند، این خود نشان می دهد که برادرم پدیدآورندة اثر است.
در این مورد، حمایت از اثر هنری او لحظه ای شروع می شود که او ایده اش را در یک شکل ملموس بواسطة چاپ سرودش روی کاغذ پیاده می نماید. از نظر جنبة اثباتی قضیه باید گفت؛ زمانی که برادر من آن اثر هنری را در یک پاکتی می گذارد و آن را به خودش پست می کند، برای خود یک دلیل و مدرکی فراهم می سازد که نشان می دهد که خالق اثر است و در لحظه ای که پست می کند، تاریخ مندرج روی پاکت پستی نشان می- دهد که اثر هنری مذکور در چه تاریخی ایجاد شده است.
اگر برادر من اثرش را در اداره حمایت از آثار ادبی و هنری ایالات متحده آمریکا ثبت کند تا بتواند در دعوی نقض حق، نسبت به مطالبة خسارات حاصل از این تجاوز از شخص متجاوز خسارت بگیرد، وی پیروز در دعوی تلقی خواهد شد. اما، الزام ناشی از این ثبت بدان معنی نیست که تا زمانی که برادرم اثرش را ثبت نکرده بوده،حقوقی نداشته است و اگر کسی بدون اجازة برادرم، اقدام به نسخه برداری و توزیع اثرش بنماید، برادرم حقوقی در برابر این تجاوز نداشته است.
بلکه او هم چنان می تواند به عنوان پدیدآورنده حقیقی اثر ادعای راجع به حقوق مالکیت ادبی و هنری را مطرح کند. تمام آنچه که اشاره کردیم، در مورد آثار هنری گرافیکی و دیجیتالی هم کاربرد دارد. اگر شما یک فایل حاوی jpg یا png ,gif را که شما ایجاد کرده اید باز نمایید، خصوصیات آن فایل را خواهید دید.
آن فایلها تاریخی را بیان می کنند که به عنوان تاریخ ایجاد آن اثر، شما آن را در قسمت سخت افزار رایانه تان برای خودتان ذخیره کرده اید؛ اگر کسی از گرافیکی از وب سایت شما را نسخه برداری کند، به شما این تضمین خاطر داده می شود که تاریخ ایجاد آن اثر گرافیکی قدیمی تر از تاریخ نسخه برداری از اثر از وب سایت شما نباشد.
بنابراین این به خودی خود نشان می دهد که شما خالق آن اثر گرافیکی هستید. البته اگر کسی هنوز فکر می کند که این دلیل قانع کننده ای نمی تواند باشد برای برخورداری از حمایت قانونی، توصیه میشود که همه چیز را در یک حامل دیجیتالی ذخیره کند و از طریق یک پست مطمئن آن را برای خودش پست کند. پاکت پستی را به صورت مهروموم شده نگهداری کند و آن را در یک پلاستیک محافظ بپیچد و بعد آن را در یک مکان امن قرار دهد.
ممکن است بپرسید که قبل از اینکه ما اثرمان را برای برخورداری از حمایت قانونی ثبت کنیم بیاییم جلوی علامت سمبل © اسم خودمان را بگذاریم آیا این اقدامی غیر قانونی تلقی می شود؟ چرا که اگر این کار ننماییم، ممکن است اینطور تلقی شود که ما اثرمان را از شخص دیگری سرقت کرده ایم و پدید آورندة حقیقی اثر نیستیم!
پاسخ این است که این حق شماست که این اقدام را انجام دهید و مقابل علامت سمبل © اسم خودتان را درج کنید. روش صحیح برای محل درج نمودن اسم خودتان مقابل این سمبل آن است که ابتدا بنویسید© copyright تاریخ ایجاد اثر و سپس اسم پدید آورنده اثر درج گردد، به این مثال توجه کنید: ( copyright © 2006 john smith ) .
ت- حمایت از مالکیت ادبی و هنری چه زمانی پایان می یابد و مدت اعتبار حقوق انحصاری یک اثر ادبی و هنری تا چه زمانی است؟
اگر در یک ادعای مبنی بر کپی رایت را مورد ملاحظه قرار دهیم، مانند copyright© 1998,1999 john smith این سئوال ممکن است مطرح شود، آیا به این معنی است که مدت حمایت از اثر ادبی و هنری john smith در سال 1999 منقضی می شود؟ در پاسخ باید گفت که تاریخی که شما در یک ادعای کپی رایتی می بینید به این معنی بر نمی گردد که مدت حمایت از اثر مالک در این تاریخ منقضی می گردد و دیگر جنبة عمومی دارد. بلکه این تاریخها به ما نشان می دهند که واقعاً آن آثار در آن تاریخ ایجاد شده اند.
وقتیکه شما تاریخهای مختلفی را در یک ادعای کپی رایت اثری قید می کنید، بسادگی به معنی این است که آثار مشخصی در طول یک سال و سالهای پس از آن ایجاد و مورد اصلاح و تغییر قرار گرفته اند. هم چنین می توانست معنی آن این باشد که چیز های جدید ایجاد شده اند و سپس در سالهای بعد به آن مواردی را اضافه کرده اند. اکثراً به طور مشخص به این معنی دلالت ندارند که کپی رایت اثر در آن تاریخ منقضی می گردند. انقضای مدت اعتبار یک اثر ادبی و هنری واقعاً در سالهای بسیار دورتری از تاریخی که ایجاد شده اند روی می دهد و مقطع مورد حمایت از اثر از تاریخی شروع می شود که شما می بینید در اظهار کپی رایت یک اثر قید شده است. کنوانسیون برن یک مقطع زمانی کلی و حداقلی را که می توان از یک اثر ادبی وهنری حمایت کرد را مقرر داشته است و ذکر گردیده است که از اثر ادبی و هنری تا پایان عمر پدید آورنده و 50 سال پس از مرگ وی می توان حمایت نمود.
برای آثار سینمایی و آثار عکاسی یک مقطع زمانی حداقلی برای حمایت پیشنهاد شده است که به ترتیب 50 سال و 25 سال از تاریخ ایجاد اثر می توان حمایت نمود. این مقرره برای هر کشوری که عضو کنوانسیون بر می باشد کاربرد دارد و این مقاطع در این کنوانسیون حداقل مقاطع حمایتی بشمار می روند.
به عبارت دیگر هر کشور عضو این کنوانسیون می تواند برای حمایت از آثار ادبی و هنری پدید آورندگان اثر مقطع زمانی حمایتی بیشتری را مقرر بدارد اما نمی تواند مقطع حمایتی کمتری را که در کنوانسیون برن ذکر شده است، در نظر بگیرد.
بنابراین، منظور از موارد ذکر شده در متن بالا چیست؟ منظور این است که اگر در یک ادعای کپی رایت دیدیم که نوشته شده است copyright © 1998,1999 john smith و john smith تبعة کشوری باشد که کشور او کنوانسیون برن را امضاء نموده است، عبارت فوق به ما می گوید که وی اثرش را در سال 1998 و 1999 ایجاد کرده است و حمایت از حقوق وی در این سالها به پایان نمی رسد؛ مگر اینکه حداقل 50 سال از فوت وی گذشته باشد ( این مقطع می تواند بیشتر باشد _ بخاطر بیاوریم که کشورهای عضو می توانند مقطع حمایتی طولانی تری را در نظر بگیرند ) بنابراین تا مدت 50 سال از مدت فوت وی اثرش جنبة عمومی پیدا نمی کند.
در برخی از نشانهای کپی رایت دیده شده است که تاریخ مندرج در کنار سمبل علامت کپی رایت چندین سال بعد ذکر شده است مثل copyright © 2003,2004 john smith اکثراً ممکن است دارندة کپی رایت تصور نماید که می توانسته مقطع زمانی انقضای حمایت از اثرش را خودش تعیین کند.
این روش اصلاً صحیح نیست، مگر اینکه تصور کنیم که john smith به آینده سفر کرده است و اثرش را در این سالها ایجاد کرده است. این موارد از اظهار کپی رایت از مواردی بشمار می روند که گمراه کننده تلقی می گردند و دیگران را به این عقیده سوق می دهند که تاریخ مندرج در اظهار کپی رایت به تاریخ انقضاء مدت اعتبار کپی رایت باز می گردد، در حالیکه تاریخ باید واقعاً به تاریخ ایجاد اثر برگردد.
ث- سمبل مشهور © کپی رایت چیست؟ اساساً چرا در پایین صفحة اصلی یک وب سایت copyright© 1998-2003 john smith به این نشان اشاره می نماییم؟
در حقیقت این تاریخها نشان می دهند که یک وب سایت نویس صفحة اصلی وب خود را در این زمان طراحی، ایجاد و یا اصلاح کرده است. ممکن است که متن یا گرافیک ها و دیگر موضوعات ارائه شده در وب سایت در این تاریخها نوشته شده باشند و در قسمت سخت افزار رایانه وب سایت نویس نوشته شده باشد.
بنابراین، این اقدام وب سایت نویس، وی را برای ادعای راه به کپی رایت مستحق می سازد. تنها وب سایت نویس به عنوان پدید آورنده و خالق این اثر مستحق به استفاده، تکثیر مجدد و توزیع آن می باشد، مگر اینکه شخص دیگری خواسته باشد که از محتویات اثر وی استفاده کند که در این صورت اجازة مکتوب پدیدآورنده را قبل از استفاده از اثر باید اخذ نماید. و دریافت کنندة استفاده تنها مجاز است که در همان حدود از اثر استفاده نماید.
به عبارت دیگر هیچ کس دیگری نمی تواند به وب سایت پدیدآورنده دسترسی پیدا کند و اقدام به نسخه برداری از صفحة طراحی شده، متن یا گرافیک مندرج در وب سایت نماید، مگر اینکه پدیدآورنده اجازة کتبی استفاده از اثرش را قبلاً به وی داده باشد. مثلاً بنویسد:" بله شما می توانید از اثر من استفاده کنید اما تنها در جهتی که من مناسب می دانم" این بطور خاص برای آنهایی اعمال می شود که می خواهند از اثر شما برای مقاصد سودمندانه و تجاری استفاده کنند.
اگر کسی بخواهد مطالبی را که شما برای انتشار در یک مجله نوشته اید بدون اجازه شما آنها را بفروشد بدون اینکه منفعتی را از آن به شما برساند آیا به وی این اجازه را می دهید؟ بطور قطع هر کسی که بدون اجازه شما اقدام به نسخه برداری، توزیع یا فروش اثر شما نماید در هر روشی که به نظر می رسد در مقاصد تجاری یا شخصی است این اقدام وی یک تجاوز آشکار به حقوق کپی رایت شماست و شما هر زمانی در یابید که تجاوزی به حقوق شما توسط یک فرد یا گروهی شده است، شما مستحق به ادعای کپی رایت می باشید.
این مهم نیست که متجاوز ادعا کند که نمی دانسته و آگاه به مسائل نبوده است چراکه طبق یک قاعده کلی:" جهل به قانون، عذر موجه برای معافیت از جبران خسارت یا محکومیت دیگر محسوب نخواهد شد".
مبحث دوم: کپی رایت و اینترنت
از جنبة همگانی و عمومی برخوردارنیست !
( نرم افزاری که کپی رایت ندارد و همه مردم می توانند از آن استفاده و کپی کنند)
الف- انگیزه ما ازکپی وب سایت چیست و چرا دوست داریم که آ نرا کپی کنیم ؟
وقتی که یک وب سایتی را می بینیم و از اطلاعات خوب آن خوشمان می آید، ما میتوانیم با فشار دادن دکمه موس کامپیوتر، آن اطلاعات را به آسانی در کامپیوتر شخصی خودمان ذخیره کنیم. وقتی شخصی تصویری را که در اینترنت وجود دارد و آن را دوست دارد یا می خواهد که منبع کد گذاری آن را تماشا کند و با کپی تمام یا بخشی از html کدینگ ، بخش را که دوست دارد در هارد رایانة خود ذخیره می نماید و یا کسی " میخواهد که از قالب بندی و طرح وب سایت دیگری برای طراحی وب سایت خودش استفاده کند " یا کسی می گوید " این یا آن بخش از نوشته اصلی خوب نوشته شده " و .... . همگی از دلایل کپی از وب سایت ها باشد .
تصور کلی _ و نادرست _ این است که هر چیزی که در روی اینترنت قرار داده شده است از جنبة عمومی و همگانی برخورداراست و می توان حتی بدون اجازه مالک و خالق اثر، آن را از اینترنت اخذ نمود و مورد استفاده قرار داد.
بعضی از افراد بطور نادرست، واقعاً فکر می کنند که قطعه هایی از یک صفحه از یک مطلبی روی اینترنت می تواند در حافظه مخفی یک کامپیوتر ذخیره شود یا از آنجایی که نمایشگر های خاص اجازه می دهند که فایلی ذخیره شود یا انتقال داده شود به جای دیگر یا هر چیز مشابه که در یک چنین موضوعاتی که شخص می خواهد استفاده شود می تواند دلیلی بر این این تصور غلط باشد که بگوییم، آنها برای دسترسی عمومی است و کپی رایت ندارند، در حالیکه این تصورات کاملاً غلط است .
این مساله درست مانند آن است که تشبیه کنیم به جاده منتهی به خیابان خصوصی منزل شما، آیا این خیابان یا کوچة اختصاصی شما که در دسترس عمومی است و می تواند مورد استفاده همگانی قرار گیرد، به راحتی میتواند توسط اشخاص دیگری نقض شود آیا اشخاص دیگر حق دارند که به راحتی وارد حریم خصوصی شما شوند؟ آیا هر کسی که به غیر از شما در جاده ای که در مسیر راه خیابان یا کوچة خصوصی شماست، حق دارد که بدون اجازه شما در آنجا توقف نماید، حتی اگر آنها بتوانند به آسانی از جاده اصلی، خیابان یا کوچة منتهی به خانه شما را ببینند و یا به آسانی به آن دسترسی داشته باشند؟
همین قاعده اصلی اولیه برای موضوعاتی که در اینترنت منتشر می شود جاری است. به عبارت دیگر آثار منتشر شده ( نظیر مقالات، متنهای ادبی و هنری، اشعار، موسیقی، وب سایت ها،برنامه های رایانه ای و ...) در اینترنت حکم همان جادة منتهی به خانة شما را دارند که همگان می توانند از طریق ارتباط با اینترنت به آن دسترسی داشته باشند اما این دسترسی آسان، دلیل بر عدم رعایت حریم خصوصی پدید آورندة اثر توسط بازدید کنندگان وب سایت شما نیست؟
اگر در اطلاعاتی که منتشر شده اند بوسیله خالق اثر قید بشود که:
(1) این اطلاعات عمومی است ( دولتی است) (2) تاریخ کپی رایت این اطلاعات منقضی شده است (3) از حق کپی رایت این اطلاعات اعراض شده است؛ در نتیجه موضوعات روی اینترنت را می توانیم به طور آزاد کپی کنیم .
بنابراین، اصطلاح های اینترنت و نرم افزارهای همگانی مشابه نیستند. هر کاری ( اثری ) که در اینترنت منتشر میشود بطور خودکار دلیل بر اینکه آن نرم افزار جنبه همگانی و عمومیت دارد، نیست مگر اینکه موضوع منتشر شده از یک یا چند ویژگی که برای همگانی بودن ذکر کردیم را داشته باشد .
موضوعاتی که استفاده از آنها برای دیگران، مقید و منوط به اجازه پدیدآورنده شده اند عبارتند از : midis ( واسط سری که قطعات الکترونیکی را بهم وصل می کند ) ، تصاویر گرافیکی ( دربر گیرنده وب های گرافیکی ، عکسها ، لوگو ها و دیگر هنر های کامپیوتری ِ) نوشته ها ، متن ها ، html ، java ، یا دیگر موضوعاتی که شما مجاز شده اید به استفاده یا عرضه روی وب سایت خودتان. درحالیکه، شما را مستحق نمی کند که برای موضوعات مطروحه ادعای کپی رایت مطرح نمایید. اگر اجازه استفاده از موارد فوق را به شخص دیگری دادید دیگر شما را مالک یا دارنده منحصر به فرد ( ذیحق) اثر نمی توان تلقی کرد .
این اعلامیه نشان کپی رایت© که در زیر یک وب سایتی وجود دارد، تنها اختصاص به محتویی داردکه شخص واقعاً ایجاد کرده نه به آنچه که در روی وب سایت بوسیله دیگری ایجاد شده است و یا موید این نیست که آنچه در این وب قابل استفاده است با اجازه مولف قرار نگرفته است.
نحوه و شرایط استفاده از اثر یک مولف می تواند متفاوت باشد. اما همیشه بهترین قید و شرط، به شرطی بر می گردد که در برگیرنده همان صفحه ای است که موضوع، روی وب سایت گذاشته شده است. بویژه اینکه مالک واقعی آن اثر این قیود را تعیین کرده است. به همین اندازه، که مالک واقعی آن حمایت می شود به همان وسعت نیز این شما را حمایت خواهد کرد و آن موضوع به خوبی روی وب سایت با اعلان و اخطاریه ای به عموم اطلاع داده شده است.
اگر شما از بکارگیری درست مطلب شخص دیگری که روی وب سایت است قصور ورزید (در جهت حمایت صحیح از اثر دیگری) و قصور شما سبب بشود که شخصی که خالق اثر بوده متضرر شود می تواند علیه شما ادعایی را مطرح نماید.
ب- کپی رایت در مورد لینکهای تصویری و وبهای گرافیکی چطور اعمال می شود ؟
تصاویر گرافیکی که تصریح شده اند که آزادند یا لینک وار می باشند، در این صورت این سایتهای گرافیکی نرم افزار های رایگان و عمومی نیستند. علی رغم اینکه، که در وب سایت نوشته شده است که آزاد هستند، در واقع این آزادی دسترسی به شما حق مالکیت نمی دهد.
تنها شما اجازه دارید که از آنها منطبق با شروطی که مالکش برای استفاده از آنها تصریح کرده است استفاده کنید. بنابر این، قبل از اینکه از آنها استفاده کنید، کاملاً مطمئن باشید که درست مطابق شرایطی باشد که مالک مقرر کرده است.
مثلاً اگر مالک اثر مقرر کرده است که تغییر ندهید! پس آنها را تغییر ندهید و اگر مالک تصریح کرد که " تنها استفاده کنید از وب برای صفحة اصلی وب شخصیتان پس شما هم از آن گرافیک برای همان مقصود استفاده کنید. همین قاعده برای تصاویر لینکی و لوگو ها اعمال می شود .
تصویرها هنوز برای مالک تحت حمایت کپی رایت هستند و معمولاً از آنها برای لینکهایی که روی وب سایت مالک هستند استفاده می شوند ( در واقع این تصاویر اختصاص به وب سایت مالک اثر دارد). باز هم، حتی در این موارد سمبل کپی رایت در زیر وب سایت شما به محتوی اثر شما که خودتون ایجاد کرده اید بر میگردد ، بنابراین اختصاص به لینکهای لوگو یا گرافیکهایی که برای تزیین و طراحی صفحه وب سایتتان گذاشته شده اند ندارد.